Poradnik zakupowy: Kup wciągnik łańcuchowy i podnoś ciężkie ładunki
Na budowach, w produkcji, w warsztatach i w różnych obszarach przemysłowych pracownicy muszą codziennie przemieszczać ciężkie ładunki z dołu do góry lub w kierunku odwrotnym. Wciągniki łańcuchowe wykorzystują sprawdzoną zasadę wielokrążka, minimalizując siły podnoszące i ułatwiając podnoszenie ciężkich ładunków. Oferowane tutaj wciągniki łańcuchowe znajdują zastosowanie w przemyśle, a także np. u osób prywatnych posiadających własny warsztat. W zależności od wymagań wybierać można między ręcznym wciągnikiem łańcuchowym, elektrycznym wciągnikiem łańcuchowym lub pneumatycznym wciągnikiem łańcuchowym.
1. Najważniejsze informacje w skrócie
Wciągnik łańcuchowy działa jak wielokrążek i jest używany do podnoszenia i opuszczania ciężkich ładunków.
Środkiem nośnym jest stalowy łańcuch.
Prosta konstrukcja umożliwia wygodne podnoszenie i opuszczanie swobodnie zawieszonych i ciężkich ciężarów.
Wciągnik jest obsługiwany ręcznie, za pomocą silnika elektrycznego lub sprężonego powietrza.
Użytkuje się go stacjonarnie lub w połączeniu z dźwigiem.
2. Czym jest wciągnik łańcuchowy?
Wciągnik łańcuchowy, bazujący na układzie wielokrążka, w prostej wersji składa się z łańcucha stalowego i co najmniej jednego krążka przesuwnego. Urządzenie wraz z elektrycznymi wciągnikami linowymi i wciągarkami linowymi należy do rodziny wciągników i służy do podnoszenia i opuszczania ładunków za pomocą ciągnięcia.
Element, w którym zamocowany jest krążek, to zblocze. System wykorzystuje prawa dźwigni do podnoszenia ładunków. Elektryczny wciągnik łańcuchowy z silnikiem ma bardziej złożoną konstrukcję. Używany jest stacjonarnie lub w połączeniu z żurawiem.
3. Jakie rodzaje wciągników łańcuchowych są dostępne?
| Rodzaj |
Uwaga |
| Ręczny wciągnik łańcuchowy |
Ręczny ruch podnosząco-opuszczający |
| Elektryczny wciągnik łańcuchowy |
Przewodowy lub na baterie
Ruch podnosząco-opuszczający wykonywany przez silnik elektryczny
|
| Pneumatyczny |
Ruch podnosząco-opuszczający realizowany za pomocą sprężonego powietrza
Wersje Ex do pracy w strefach chronionych przed wybuchem (zastosowanie w środowisku chronionym przed wybuchem)
|
| Dodatki i wyposażenie specjalne |
Z wagą
Z szynami jezdnymi
Z workiem na łańcuch
|
Wciągniki łańcuchowe różnią się między sobą sposobem realizacji ruchu podnosząco-opuszczającego. Prosty model ma obsługę ręczną, ale istnieją również elektryczne wciągniki łańcuchowe i takie, które pracują ze sprężonym powietrzem. W porównaniu z alternatywnymi wciągnikami linowymi, wciągniki łańcuchowe są tańsze i często używa się ich do obciążeń do sześciu ton, a czasami nawet do dziesięciu ton. Ponadto nie występuje u nich obrót i przemieszczanie haka.
Warto wiedzieć:
W przypadku wciągników łańcuchowych, w przeciwieństwie do wciągników linowych, nie występuje obrót ani przemieszczanie haka, które ma zwykle miejsce podczas rozwijania liny.
3.1 Ręczne wciągniki łańcuchowe
Wciągniki łańcuchowe z napędem ręcznym są ręcznymi urządzeniami podnoszącymi, które obsługuje się siłą mięśni poprzez łańcuch obsługowy lub dźwignię obsługową. Środkiem nośnym jest łańcuch ze stali okrągłej. Urządzenia te charakteryzują się solidną konstrukcją, niewielką wysokością konstrukcyjną i dużą funkcjonalnością.
Zalety i wady ręcznego wciągnika łańcuchowego
Zalety
Działa bez prądu, paliwa czy innych zasobów
Tańszy w zakupie niż urządzenie elektryczne
Łatwa obsługa
Łatwa naprawa
Niewielkie nakłady na konserwację i niskie koszty konserwacji
Wady
Podnoszenie ładunków trwa dłużej
3.2 Elektryczne wciągniki łańcuchowe
Praktyczne elektryczne wciągniki łańcuchowe z silnikiem charakteryzują się dużą nośnością, niskim zużyciem i zapewniają wysokie bezpieczeństwo podczas podnoszenia i opuszczania ciężkich ładunków. W celu zapewnienia płynnego i bezstopniowego rozruchu elektryczny wciągnik łańcuchowy powinien być wyposażony w przemiennik częstotliwości. Silniki podnoszące dostępne są w wersji 230 V lub 400 V. Elektryczne wciągniki łańcuchowe mają sterowanie bezpośrednie, stycznikowe lub poprzez układy złożone.
Uwagi:
Sterowanie bezpośrednie jest najkorzystniejszym rodzajem sterowania, ale nie nadaje się do wszystkich obszarów zastosowań.
Alternatywne sterowanie stycznikowe pozwala na sterowanie wciągnikiem łańcuchowym za pomocą tzw. styczników. Daje ono większe bezpieczeństwo obsługi, ponieważ na krążku sterującym przyłożone jest tylko niskie napięcie.
W celu bezstopniowego rozruchu wciągnika łańcuchowego w układzie sterowania stycznikowego może być również wbudowana przetwornica częstotliwości.
Zalety i wady w porównaniu do cięgien linowych
Zalety
Kompaktowe wymiary
Niewielki ciężar
Brak ruchu haka
Tańsze w zakupie
Możliwość łagodnego rozruchu przy zastosowaniu przetwornicy częstotliwości
Odpowiednie do transportu lekkich ładunków od 50 kg do 10 ton
Wady
Konieczne źródło zasilania
Wyższe nakłady na konserwację niż w przypadku ręcznego wciągnika łańcuchowego
Mniejsze wartości udźwigu i prędkości podnoszenia niż w przypadku wciągników linowych
Porównanie z elektrycznymi wciągnikami linowymi
|
Elektryczny wciągnik linowy |
Elektryczny wciągnik łańcuchowy |
Mobilny elektryczny wciągnik linowy |
| Obszary zastosowań
|
Użytek prywatny / mała firma / handel hurtowy |
Użytek prywatny / mała firma / handel hurtowy / budownictwo |
Użytek prywatny / mała firma / handel hurtowy / budownictwo |
| Udźwig |
od 50 kg do 1000 kg |
od 150 kg do 500 kg |
od 100 kg do 600 kg |
| Wysokość podnoszenia |
8 m do 18 m |
3 m |
12 m |
| Intensywność użytkowania |
do regularnego użytku |
do regularnego użytku |
do sporadycznego użytku |
| Typ napędu |
w pełni elektryczny |
w pełni elektryczny |
w pełni elektryczny |
| Zabezpieczenie przed przegrzaniem
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Montaż
|
Belka stalowa o przekroju „H”
(w połączeniu z wózkiem belkowym)
|
możliwość elastycznego zawieszania/podwieszania na rurach |
możliwość elastycznego zawieszania/podwieszania na rurach |
3.3 Pneumatyczne wciągniki łańcuchowe
W przypadku pneumatycznego wciągnika łańcuchowego prędkość podnoszenia i opuszczania reguluje się bezstopniowo, a do pracy wymagane jest zazwyczaj ciśnienie przepływu 6 barów. Przed wyborem należy upewnić się, że zużycie powietrza przy pracy pod pełnym obciążeniem będzie pokrywane z układu zasilania pneumatycznego.
Zalety
Prędkość podnoszenia i opuszczania regulowana bezstopniowo
Przeznaczone do stosowania w strefach zagrożonych wybuchem
Wady
Wyższa cena kupna
Wysoka emisja hałasu z powodu najczęściej stosowanych pneumatycznych silników łopatkowych
4. Cechy wciągników łańcuchowych w skrócie
Solidny wciągnik łańcuchowy charakteryzuje się niewielką wagą i kompaktowymi wymiarami. Przy wyborze należy pamiętać, aby nie dobrać za małego udźwigu, ponieważ wciągnika łańcuchowego nie wolno przeciążać. W przypadku modelu elektrycznego należy zdecydować, czy urządzenie ma pracować z jedną czy z dwoma prędkościami. Wybór zależy od następujących parametrów:
- Udźwig: Należy go przewidzieć z marginesem bezpieczeństwa; wciągnika łańcuchowego nie wolno przeciążać.
- Wysokość podnoszenia: Skok podnoszący to droga cięgna z ładunkiem, którą musi pokonać wciągnik.
- Wysokość zawieszenia: Odległość między podłogą a hakiem do zawieszenia ładunku.
- Długość: Zapewnić wystarczającą długość.
- Materiał: Zwróć uwagę na przydatność urządzenia do użytku wewnątrz i na zewnątrz budynków.
- Napęd i prędkość: Ręczny, elektryczny lub pneumatyczny, elektryczny z jedną lub dwiema prędkościami.
- Ciężar własny: Niewielki ciężar umożliwia zastosowania mobilne i optymalną obsługę; większy ciężar pozwala na podnoszenie bardzo ciężkich ładunków.
- Napięcie robocze: 380 do 415V lub 230V
5. Jak działa wielokrążek?
Wielokrążek to bardzo prosty układ, który umożliwia podnoszenie i opuszczanie ogromnych ciężarów. Rozwiązanie to jest wykorzystywane od wieków. Konstrukcja ze stali wysokiej jakości zapewnia duży poziom bezpieczeństwa i niezawodności przy podnoszeniu wielotonowych ładunków. Ze względu na drgania występujące w układzie wielokątowym, ruchy podnoszące wciągników łańcuchowych nie są dokładnie równomierne. Na ruch nakłada się oscylacja o niskiej częstotliwości.
Warto wiedzieć:
Wyżej opisany efekt wielokąta powoduje rytmiczne kołysanie się wciągnika łańcuchowego przy wciąganiu łańcucha. Może to spowodować nieprzyjemne wibracje. Efekt ten występuje w każdym wciągniku łańcuchowym.
Działanie ręcznych wciągników łańcuchowych
- Aby podnieść ładunek, łańcuch ręczny należy pociągnąć w dół w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.
- Wówczas koło zębate i oś zaczynają się obracać, co z kolei wprawia w ruch mechanizm podnoszący.
- Wewnątrz mechanizmu znajduje się kilka kół zębatych, które za pośrednictwem przełożenia zwielokrotniają pracę mechaniczną wykonaną przez pociągnięcie łańcucha.
- Dzięki temu operator wciągnika łańcuchowego może bez problemu podnosić wielotonowe ładunki.
W elektrycznym wciągniku łańcuchowym silnik podnoszący przez przekładnię porusza koło napędowe. Jest to koło gniazdowe, przez które przechodzi łańcuch. Na dolnym końcu łańcucha w elektrycznym wciągniku łańcuchowym znajduje się hak do zawieszenia ładunku. Do obsługi wciągnika łańcuchowego służy zwykle przewodowy pilot.
Wskazówka:
Przy zastosowaniu urządzenia razem z żurawiem sztaplującym, warsztatowym lub silnikowym, oprócz ruchu pionowego możliwe będzie również poziome przemieszczanie towarów.
5.1 Z jakich elementów składa się wciągnik łańcuchowy?
Wyposażenie wciągników łańcuchowych zależy od modelu. Zasadniczo składają się one z następujących części:
łańcuch ze stali okrągłej i opcjonalnie magazynek na łańcuch,
prowadnica łańcucha,
koło gniazdowe łańcuchowe (umieszczone na wale napędowym; służy do połączenia kształtowego z łańcuchem stalowym okrągłym),
przekładnia,
zblocze hakowe (przymocowane do łańcucha, na nim zawiesza się ładunki),
opcjonalny magazynek na łańcuch (do ochrony i przechowywania łańcucha).
Elektryczne wciągniki łańcuchowe mają dodatkowo silnik podnoszący, podczas gdy ręczne wciągniki łańcuchowe wykorzystują łańcuch obsługowy z dźwignią. Ręczny wciągnik łańcuchowy ma dwie pętle łańcuchowe, łańcuch ręczny i łańcuch podnoszący. Ich funkcje są następujące:
Łańcuch ręczny pociąga się ręką i jest on osadzony na kole w mechanizmie podnoszącym.
Łańcuch podnoszący podnosi lub opuszcza ładunek; na jego końcu znajduje się hak chwytający, który służy do zamocowania ładunku.
Dobrze wiedzieć
Większość wciągników łańcuchowych posiada hak obrotowy 360° oraz hamulec lub ogranicznik łańcucha, co ułatwia montaż.
5.2 Zabezpieczenia konstrukcyjne
W zależności od obszaru zastosowania wciągniki łańcuchowe muszą spełniać określone wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Dlatego producenci instalują różne urządzenia zabezpieczające, takie jak:
hamulec bezpieczeństwa (hamuje poruszające się ładunki),
sprzęgło poślizgowe (chroni system przed uszkodzeniem, jest to sprzęgło bezpieczeństwa z przełączaniem momentu obrotowego),
awaryjny wyłącznik krańcowy (nie można na niego najechać podczas pracy, przed nim umieszczony jest roboczy wyłącznik krańcowy),
układ nadzorujący przeciążenia.
6. Jak prawidłowo używać wciągników łańcuchowych?
Podczas użytkowania wciągników łańcuchowych operatorzy muszą przestrzegać kilku ważnych wytycznych: Właściciel jest zobowiązany do zapewnienia, że do danego rodzaju zastosowania dobrano właściwy typ wciągnika łańcuchowego. Pod ładunkiem nigdy nie mogą znajdować się osoby, chyba że wciągnik łańcuchowy został do tego celu wyraźnie zaprojektowany.
6.1 Wskazówki dotyczące obsługi
Wciągniki łańcuchowe są zaprojektowane do pionowego podnoszenia i opuszczania ładunków. Ze względu na przenoszenie dużych ciężarów, podczas obsługi ręcznych wciągników łańcuchowych i modeli elektrycznych należy przestrzegać szczególnych środków ostrożności:
Operator musi mieć nieograniczony widok na cały zakres ruchu ładunku.
Wciągnika łańcuchowego nie można używać do podnoszenia ani przewożenia osób.
Ładunki można przemieszczać nad ludźmi tylko wtedy, gdy spełnione są określone normy (patrz punkt 6).
Nie przekraczać nośności podanej na tabliczce znamionowej.
Przed podniesieniem ładunku należy poinformować osoby znajdujące się w pobliżu.
Nigdy nie należy kołysać podniesionego ładunku.
Podczas pracy należy uważać, aby ręce lub odzież nie zostały wciągnięte przez łańcuch. Operator stoi przodem do łańcucha ręcznego i pociąga za niego w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, aby podnieść ładunek. Aby opuścić ładunek, należy pociągnąć łańcuch ręczny w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. W przypadku elektrycznych wciągników łańcuchowych podnoszenie i opuszczanie łańcucha na wielokrążku odbywa się za pomocą przełącznika. Do transportu towarów do wciągnika łańcuchowego można wykorzystać ręczny wózek paletowy; towary mocuje się za pomocą pętli i pasów do podnośników.
6.2 Obszary użytkowania ręcznych wciągników łańcuchowych i modeli elektrycznych
Wciągniki łańcuchowe są stosowane jako pomoc przy pracach montażowych, jako urządzenia podnoszące na suwnicach lub systemach szynowych oraz w trybie stacjonarnym do zasilania urządzeń i maszyn. Obowiązkiem właściciela jest zapewnienie, aby czynności obsługowe wykonywane w miejscu użytkowania odpowiadały określonym warunkom pracy wciągnika łańcuchowego. Czynnikami, które mają wpływ na warunki, są:
użytkowanie w hali lub na zewnątrz (ochrona przed warunkami atmosferycznymi),
temperatura,
pył i
wilgoć.
6.3 Kontrola
Podobnie jak w przypadku innych mechanizmów podnoszących, wciągniki łańcuchowe muszą być poddawane okresowym przeglądom. Operator powinien codziennie przed użyciem sprawdzić następujące kwestie:
kontrola wzrokowa tabliczki znamionowej;
pociągnięcie za łańcuch ręczny i sprawdzenie, czy działa funkcja podnoszenia i opuszczania; jeśli zapadka podczas podnoszenia wydaje dźwięk klikania, oznacza to, że wystąpiła usterka; podobnie jest, jeśli zapadka nie wydaje dźwięku kliknięcia podczas opuszczania;
kontrola wzrokowa haka: łożysko obrotowe powinno obracać się bez oporów;
kontrola wzrokowa łańcucha nośnego: w razie potrzeby usunąć rdzę;
kontrola wzrokowa pod kątem brakujących nakrętek lub przetyczek: w razie potrzeby wymienić części.
Częstotliwość inspekcji:
Ponadto ważne jest przeprowadzanie okresowych inspekcji: Co sześć miesięcy przy normalnym użytkowaniu, co trzy miesiące przy częstym użytkowaniu i co miesiąc przy bardzo częstym użytkowaniu.
6.4. Konserwacja i naprawa
Właściciel wciągnika łańcuchowego jest zobowiązany do przeprowadzania konserwacji w zalecanych przez producenta odstępach czasowych. Nie wolno podejmować prac konserwacyjnych na obciążonym wciągniku łańcuchowym. Odpowiedzialny w tym zakresie jest wykwalifikowany personel.
Regularna konserwacja wciągników łańcuchowych służy bezpieczeństwu pracowników i towarów w magazynie. Zapewnia ponadto bezusterkowe użytkowanie i funkcjonowanie urządzenia. Harmonogram konserwacji zawiera wykaz prac, które należy regularnie wykonywać:
| Częstotliwość |
Zadanie konserwacyjne |
Czyszczenie |
Smarowanie |
Inspekcja |
| Codziennie |
Kontrola zużycia i czyszczenie |
|
-- |
|
| Przynajmniej co 3 miesiące |
Części ruchome |
-- |
|
|
| W zależności od potrzeb |
Łańcuch |
-- |
|
|
Legenda: wskazuje, że konieczna jest tu jakaś czynność. -- oznacza, że to zadanie na razie należy ominąć i wykonać w innym terminie.
Rozwiązywanie problemów: Ładunek nie jest podnoszony
Przyczyny tego problemu mogą być następujące: Łańcuch zakleszcza się lub towary zamocowane na łańcuchu są zbyt ciężkie i dochodzi do przeciążenia (przestrzegać maks. udźwigu!)
7. Najczęściej zadawane pytania: Pytania i odpowiedzi na temat wciągników łańcuchowych
Gdzie używa się wciągników łańcuchowych?
Wciągniki łańcuchowe zasadniczo służą do podnoszenia i opuszczania ładunków na budowach, w rolnictwie, przy pracach montażowych w produkcji lub w warsztacie. Dzięki zawieszeniu hakowemu można je również mocować do dźwigów, systemów szynowych, belek lub innych obciążalnych elementów mocujących. Kompaktowa konstrukcja umożliwia zastosowanie w miejscach o ograniczonej przestrzeni.
Jak działa wciągnik łańcuchowy?
Aby podnieść zamocowany ładunek, łańcuch ręczny należy pociągnąć w dół. Koła zębate wewnątrz urządzenia zaczynają się poruszać i umożliwiają łatwe podnoszenie. Napęd generowany jest ręcznie z siły mięśni. Podnoszenie i opuszczanie ładunków może być też wspomagane przez silnik elektryczny. W przypadku elektrycznych wciągników łańcuchowych sterowanie odbywa się zdalnie.
Jaki wciągnik łańcuchowy wybrać do moich zadań?
Przy wyborze właściwego wciągnika łańcuchowego należy kierować się maksymalnym udźwigiem i długością łańcucha (= wysokość podnoszenia), w zależności od planowanego zastosowania. Dzięki zawieszeniu na haku wciągniki łańcuchowe Pallit można stabilnie zamocować do nośnych punktów kotwiczenia, zarówno do zastosowań mobilnych, jak i stacjonarnych. Do intensywnego użytkowania w przemyśle dostępne są wytrzymałe modele profesjonalne.
Jakie są zalety i wady ręcznych wciągników łańcuchowych?
Ręczne wciągniki łańcuchowe nie potrzebują prądu do działania. Ponadto są one tańsze w zakupie oraz bardzo łatwe w obsłudze i konserwacji. W przeciwieństwie do elektrycznych wciągników łańcuchowych, wersje ręczne są znacznie wolniejsze, ponieważ są napędzane siłą ramion.
