Zakup wózka paletowego – jak dokonać właściwego wyboru?
Wózek paletowy jest właściwym wyborem, jeśli planujemy podnosić palety i inne ładunki nisko nad poziom podłogi. Sprawdzi się zarówno na budowie, w przemyśle, jak i w magazynach: tutaj dowiesz się, na co warto zwrócić uwagę przed podjęciem decyzji.
1. Definicja: Czym jest wózek paletowy?
Wózki paletowe (paleciaki) należą do wózków przemysłowych, które umożliwiają przemieszczanie palet i innych ładunków ponad poziomem podłogi. Wózek wsuwa widły pod paletę i podnosi ją do góry. Ze względu na niskie rolki ładunkowe paleciaki są stosowane głównie na równym podłożu. Dostępne są jednak również modele specjalne do użytku zewnętrznego. Tego rodzaju wózki są zaprojektowane do obsługi przez pieszego. Pracownik idzie więc razem z wózkiem paletowym – nie siedzi w kabinie operatora ani nie stoi na platformie wózka. W magazynie paleciak stanowi świetne uzupełnienie innych urządzeń transportowych, takich jak podnośnik słupkowy czy wózek transportowy.
2. Różnice w porównaniu z wózkiem podnośnikowym i paleciakiem nożycowym
W odróżnieniu od wózków podnośnikowych i paleciaków nożycowych, wózek paletowy nie umożliwia obsługi regałów na wysokości. Wysokość podnoszenia na maks. 255 mm nie jest do tego wystarczająca. Paleciaki są więc przeznaczone przede wszystkim do transportu poziomego palet i koszopalet na równym podłożu. Na potrzeby szybszej i bardziej wydajnej pracy dostępne są również wózki paletowe z napędem elektrycznym. Ponadto wózki paletowe tego rodzaju są przeznaczone do obciążeń od ok. 100 do 5000 kg, podczas gdy wózki podnośnikowe mają udźwig do 1500 kg, zaś paleciaki nożycowe – do 1000 kg.
|
Wózek podnośnikowy |
Wózek paletowy |
Wózek paletowy nożycowy |
| Sposób podnoszenia |
mechaniczne ręczne, hydrauliczne ręczne lub hydrauliczne elektryczne |
ręczne hydrauliczne lub hydrauliczne elektryczne |
ręczne hydrauliczne lub hydrauliczne elektryczne |
| Możliwy napęd elektryczny |
tak |
tak |
tak |
| Wysokość podnoszenia |
850 mm do 5600 mm |
80 mm do 255 mm |
80 mm do 830 mm |
| Główne zadanie |
Praca przy regałach paletowych, załadunek i rozładunek ciężarówek |
Przemieszczanie ładunków, które można pochwycić widłami, oraz palet |
Praca na najniższej kondygnacji regałów paletowych, kompletowanie |
3. Jakie rodzaje wózków paletowych są dostępne?
Paleciaki można podzielić na podkategorie, ponieważ różnią się one pod względem wyposażenia, napędu czy obszaru zastosowań. Poniżej umieszczono przegląd różnych modeli i ich cech.
3.1. Wózek paletowy ręczny
Ręczny wózek paletowy nazywany jest również paleciakiem standardowym. Urządzenie to nie posiada silnika. Cała praca wykonywana jest przez użytkownika ręcznie. Ręczny wózek paletowy przekonuje prostą budową, która umożliwia oszczędność kosztów konstrukcyjnych. Znajduje to odzwierciedlenie w korzystnej cenie zakupu. Rozróżniamy między ekonomicznym paleciakiem do sporadycznego użytku a modelem profesjonalnym do codziennego intensywnego użytkowania.<
Ze względu na prostą konstrukcję, koszty konserwacji są również stosunkowo niskie. Ponadto szkolenie pracowników jest mniej czasochłonne. Pompę hydrauliczną uruchamia się przez poruszanie dyszla w górę i w dół. Czynność ta jest nazywana „pompowaniem”. Użytkownik musi zużyć nieco siły do obsługi ręcznego wózka paletowego, gdy zajmuje się cięższymi ładunkami. Z reguły jednak praca do 600 kg odbywa się bez problemów i bez większego wysiłku.
3.2. Wózek paletowy elektryczny
Im większy ładunek do przemieszczenia, tym bardziej uciążliwe jest używanie ręcznego wózka paletowego. W takich przypadkach opłaca się zakup paleciaków elektrycznych. Jeśli wózek paletowy jest elektryczny, silnik elektryczny wspomaga operację podnoszenia i – w zależności od modelu – również jazdę.
Jego zaletą jest wyjątkowo wygodna obsługa przez pracownika bez użycia siły. Z pomocą paleciaków elektrycznych pracę wykonuje się szybciej, co zapewnia wyższą wydajność. Elektryczne wózki paletowe są droższe w zakupie niż modele standardowe. Ponadto ich konserwacja może być droższa i trwać dłużej, ponieważ wymaga sprawdzenia większej liczby elementów oraz ich ewentualnego czyszczenia i smarowania, jeśli są zabrudzone. W elektrycznych wózkach paletowych stosowane są różne technologie akumulatorów, takie jak akumulatory litowo-jonowe, kwasowo-ołowiowe lub żelowe. Niektóre modele elektryczne oferują funkcje specjalne, np. jazdę pełzającą, która umożliwia bardzo powolne i precyzyjne przemieszczanie.
3.3. Wózek paletowy z wagą
Wózek paletowy z wagą eliminuje potrzebę stosowania dodatkowej wagi podłogowej. Zamiast tego pobierane towary można zważyć bezpośrednio na paleciaku. Funkcja ta jest dostępna z różnymi zakresami dokładności. Niektóre modele są również wyposażone w drukarkę, która umożliwia bezpośrednie drukowanie pomiarów i przechowywanie ich w celu późniejszego wykorzystania.
Połączenie kilku etapów pracy przynosi znaczny wzrost wydajności. Ważenie to również funkcja, co do której należy krótko poinstruować operatorów wózka.
3.4. Wózek paletowy z szybkim unoszeniem
Wózki paletowe z funkcją szybkiego unoszenia zapewniają sprawne podnoszenie załadowanego towaru. Tego rodzaju modele mogą podnosić do 200 kg na dwukrotnie większą wysokość za jednym skokiem pompy. Dzięki temu wózek znacznie sprawnie osiąga żądaną wysokość i szybciej gotowy do jazdy. W codziennej pracy paleciak z szybkim unoszeniem stanowi szybszą alternatywę dla zwykłego wózka paletowego.
3.5. Wózek paletowy specjalistyczny
Producenci wózków paletowych prezentują swoje modele w wielu wariantach z wieloma różnymi dodatkowymi funkcjami. Poniżej umieszczono zestawienie najważniejszych modeli do zadań specjalnych.
Wózek paletowy z hamulcem: Po włączeniu hamulca wózka paletowego wyposażonego w taki element można go bezpiecznie zaparkować nawet na rampie czy pochyłej powierzchni. Hamulec obsługuje się za pomocą dźwigni na głowicy dyszla. Ułatwia to znacznie załadunek i rozładunek na pochyłych podłożach, a załadowane europalety wraz z przechowywanym na nich towarem są zabezpieczone.
Wózek paletowy ze stali nierdzewnej: Stal nierdzewna ma tę zaletę, że jest odporna na korozję i nie rdzewieje nawet w wilgotnym otoczeniu. Dzięki niewrażliwości na warunki atmosferyczne paleciaki ze stali nierdzewnej można użytkować na zewnątrz. Nadają się one również do stosowania w obszarach, w których obowiązują surowe przepisy higieniczne, ponieważ stal nierdzewna jest łatwiejsza w czyszczeniu.
Wózek paletowy 4-kierunkowy: Wózkami paletowymi z funkcją 4-kierunkową lub trawersą można manewrować we wszystkich czterech kierunkach. Ułatwia to poruszanie się w wąskich korytarzach i ciasnych pomieszczeniach.
Wózek paletowy półelektryczny: Model półelektryczny oznacza, że wózek ma elektryczny napęd jazdy, ale obsługa ładunków nadal realizowana jest ręcznie. Paleciaki wspomagają więc przewożenie załadowanych towarów i stanowią kompromis pomiędzy ceną a udogodnieniem pracy.
4. Obszary zastosowań
Poniżej umieszczono przegląd najważniejszych obszarów zastosowań wózków paletowych. Jest jedna ważna różnica dotycząca zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych. Nie wszystkie modele nadają się do użytku na zewnątrz.
- Teren i plac budowy: Wózki paletowe i nierówności terenu dobrze się uzupełniają, jeśli dany paleciak jest przeznaczony do pracy w terenie. Jeśli wózek paletowy nadaje się do prac na zewnątrz, nierówności terenu nie stanowią dla niego przeszkody. Tego rodzaju wózek sprawdzi się podczas prac terenowych do transportu płyt ceglanych i wielu innych materiałów.
- Przemysł: Wózki paletowe nadają się do wymagającej pracy ciągłej w przemyśle. Typowym obszarem zastosowania będzie tu np. produkcja.
- Hale magazynowe: W dużych i małych magazynach wszędzie spotyka się standardowe paleciaki. Z reguły w hali magazynowej istnieją wyznaczone ciągi komunikacyjne, po których może poruszać się wózek paletowy. Typowe jest zastosowanie tego rodzaju wózków w pracy zmianowej.
- Hurtownie i supermarkety: W hurtowniach i supermarketach, podobnie jak w przemyśle spożywczym, wózki paletowe można spotkać praktycznie wszędzie. Zaletą dla tych zastosowań jest fakt, że paleciaki są łatwe do higienicznego czyszczenia. Zazwyczaj używa się ich do transportu palet z żywnością, np. w supermarketach. Dzięki niewielkim rozmiarom modele te są bardziej zwrotne, zaś poziom hałasu użytkowania urządzeń ręcznych jest niższy.
- Ogrodnictwo: Standardowe wózki paletowe są tu wykorzystywane do najróżniejszych zadań transportowych. W dużych centrach ogrodniczych pozwalają one wygodnie pokonywać dłuższe odcinki.
- Wózek paletowy do ciężarówek: Paleciak obsługuje załadunek ciężarówki w magazynie, a następnie manewrowanie paletami na pace i ich bezpiecznie rozstawienie. W tym przypadku niewielka wysokość i mały ciężar wózka okazują się decydującą zaletą – można go w razie potrzeby bezproblemowo przewieźć w ciężarówce. Paleciak waży niewiele, dlatego pojazd nie traci zbyt wiele na ładowności.
- Warunki cleanroom i mroźnie: Paleciaki służą również jako pomoc w transporcie w pomieszczeniach czystych (tzw. cleanroom) i w mroźniach. Do stosowania wózka w pomieszczeniach czystych należy spełnić specjalne wymogi, np. klasy czystości do ISO 7 wg DIN EN 14644. W takich wymagających warunkach używa się wózków paletowych ze stali nierdzewnej, które są łatwe do czyszczenia. Specjalne wyposażone paleciaki do zastosowań w strefach głębokiego mrożenia mają wyższą cenę.
5. Cechy i właściwości
W tym akapicie zestawiono przegląd najważniejszych cech i właściwości wózków paletowych. Należą do nich długość wideł paleciaka, rodzaj nośnika ładunku oraz udźwig wózka.
5.1. Długość wideł
| Długość standardowa |
Paleciak z widłami o długości 1150 mm posiada widły o standardowej długości. Widły te umożliwiają bezpieczne i niezawodne manewrowanie i przemieszczanie wszystkich palet o standardowej długości. |
| Widły krótkie |
Krótkie widły mają długość do 1000 mm. Ich zaletą jest lepsza zwrotność pojazdu – widły tego typu mniej wystają. Zaleca się stosować je w wąskich, ograniczonych przestrzeniach. |
| Widły długie |
W przypadku paleciaków długie widły mają od ok. 1500 do 3000 mm. Widły te idealnie nadają się do chwytania dłuższych palet i umożliwiają transport z zachowaniem dużej stabilności. |
5.2. Nośniki ładunku – co będę ładować na standardowy wózek paletowy?
Przy wyborze paleciaka ważne jest, aby zdecydować, jakie nośniki ładunków będą na nim transportowane. Z reguły wózki paletowe są potrzebne do przewozu palet. Najczęściej spotykane rozmiary są zdefiniowane w normie EN 13698-1.
- Należą do nich paleta Europool (w skrócie europaleta), która jest najczęściej używaną paletą w Europie. Jej wymiary to 1200 x 800 x 144 mm (dł. x szer. x wys.).
- Ponadto w praktyce można spotkać palety dłuższe i krótsze.
- Wózki paletowe odgrywają również ważną rolę w transporcie palet z regionu Azji, które często mają raczej płaską konstrukcję.
- Dodatkowo możliwe jest zastosowanie wózka do palet jednorazowych.
5.2.1. Wózki szerokie
Bardzo szerokie paleciaki idealnie nadają się do transportu szerokich ładunków, jak również dużych ciężarów, takich jak materiały budowlane. Dodatkowa szerokość zwiększa stabilność konstrukcji. Tego rodzaju wózki paletowe są często używane na placach budowy.
5.2.2. Wózki płaskie
Paleciak tego rodzaju na płaską budowę lub ma małą wysokość chwytania. Sprawdzi się on do obsługi wyjątkowo nietypowych i bardzo niskich palet. Typowa wysokość wideł wynosi około 35 do 51 mm.
5.3. Pojemność
Ładowność wózka paletowego lub udźwig wózka paletowego określa maksymalną wagę ładunków, które można przemieścić. Jest to jedno z decydujących kryteriów wyboru.
| Mały udźwig |
Wózek paletowy do 500 kg ma raczej niewielki udźwig. Typowe zastosowanie tego paleciaka to małe magazyny lub supermarkety. |
| Średni udźwig |
Wózki paletowe do 2500 kg mają średni udźwig. Pozwala on na przemieszczanie większości standardowych palet. |
| Duży udźwig |
Wózek paletowy o udźwigu 5000 kg może podnosić i przemieszczać nawet najcięższe ładunki. |
6. Najważniejsze elementy
Budowa wózka paletowego charakteryzuje się płaskimi widłami. Sięgają one prawie do poziomu podłogi – dlatego z łatwością chwytają palety. Z przodu wideł znajdują się wysuwane rolki ładunkowe, zaś z drugiej strony rolki obrotowe paleciaka. Tego rodzaju wózki przemysłowe mogą być wyposażone w napęd elektryczny lub nie.
Ponadto mają one dyszel, który umożliwia przemieszczanie i kierowanie paleciakiem. Wózek ma też pompę hydrauliczną, która poprzez siłownik oddziałuje na mechanizm i w ten sposób umożliwia podnoszenie ładunku.
Dobrze wiedzieć!
Wiele elementów wózka jest dostępnych jako części zamienne i osprzęt do wózków paletowych. W razie potrzeby można je więc wymienić.
6.1. Koła i rolki
Rolki wózków paletowych mają znaczący wpływ na koszt i wydajność standardowych paleciaków. Koła i rolki należą do części podlegających zużyciu. Koła bardziej miękkie i bardziej podatne na zużycie wymagają częstszej wymiany, a zatem wiążą się z nimi wyższe koszty.
Ponadto koła i rolki zapasowe do paleciaków decydują o tym, na jakich powierzchniach, a tym samym w jakich obszarach można będzie wydajnie zastosować wózek paletowy.
6.1.1. Rolki poliuretanowe
Rolka z poliuretanu, tak samo jak koło z tworzywa sztucznego, ma trwałe chemiczne połączenie z felgą. Zastosowanie tego rodzaju rolek ma sens zwłaszcza w warunkach, w których występują oleje, smary i paliwa. Poliuretan jest bowiem szczególnie odporny na działanie tych substancji.
Materiał ten przekonuje swoją długą żywotnością, ponieważ jest odporny na ścieranie. Kolejną zaletą jest niska wrażliwość na temperaturę.
6.1.2. Rolki gumowe
Rolki gumowe do wózków paletowych mają właściwości amortyzujące. Wytrzymują one duże obciążenia i można je stosować również na mokrych i tłustych podłogach. Paleciaki z rolkami gumowymi przekonują do siebie niskim poziomem hałasu.
6.1.3. Rolki nylonowe
Nylonowe rolki do wózków paletowych są używane głównie na płaskich i gładkich podłogach. Opory toczenia są niskie, zaś materiał jest odporny na zużycie. Ponadto nylon nie pozostawia śladów na podłodze. Wyróżnia się on również wysoką odpornością chemiczną. Interesującą kwestią jest też dobry stosunek ceny do jakości.
6.1.4. Rolki pojedyncze czy tandemowe?
Kolejnym ważnym elementem są rolki wideł. Pojedyncza rolka oznacza, że pod widłami wózka znajduje się tylko jedna rolka. Rolki tandemowe to takie, które występują pod widłami w parach. Różnice między nimi występują między innymi w zwrotności i stabilności. Podczas gdy rolka pojedyncza jest nieco bardziej zwrotna, wózki paletowe z rolkami tandemowymi mogą łatwiej i bezpieczniej pokonywać wyboje i inne nierówności.
6.2. Części zamienne
Do części zamiennych do paleciaków należy np. zestaw uszczelek wózka. Zestaw ten zawiera kilka pierścieni uszczelniających w różnych rozmiarach. Są one stosowane głównie do ważnych uszczelnień w układzie hydraulicznym. Większość producentów oferuje zestawy uszczelek pasujące do ich modeli.
7. Najczęściej zadawane pytanie dotyczące wózków paletowych
Który paleciak będzie dla mnie najlepszy?
Najlepszy wózek paletowy będzie miał wszystkie cechy, które są potrzebne do wykonywania prac związanych z Twoją branżą. Ważną rolę przy podejmowaniu decyzji o zakupie odgrywają transportowane ładunki, planowana częstotliwość użytkowania oraz branża i obszary zastosowań. Firma Pallit oferuje szeroką gamę najwyższej klasy wózków paleciaków o najlepszym stosunku ceny do jakości – dla każdego obszaru użytkowania.
Ile kosztuje wózek paletowy?
Na pytanie o koszty nabycia wózka paletowego nie można odpowiedzieć w sposób ogólny. Ceny różnią się znacznie w zależności od producenta i modelu. Niedrogie miniwózki paletowe o udźwigu do 500 kg są dostępne już od ok. 330 euro. Ceny profesjonalnych wózków paletowych do codziennego użytku zaczynają się od około 400 euro. Jeszcze droższe w zakupie, ale i bardziej luksusowe w użytkowaniu, są paleciaki elektryczne. W przystępnym segmencie cenowym urządzenia te są dostępne od 1200 euro. Za tę kwotę można również kupić paleciaki nożycowe.
Kto może obsługiwać wózki paletowe?
Po odbyciu szkolenia każdy pracownik zakładu może obsługiwać wózek paletowy. Jednak w przypadku modeli elektrycznych, które oferują możliwość jazdy na stanowisku operatora i przekraczają maksymalną prędkość 6 km/h, wymagane jest posiadanie uprawnień do obsługi wózka widłowego.
Jakie rolki do wózków paletowych?
Rodzaj rolek ma decydujący wpływ na obszar zastosowania wózka podnośnikowego. Rolki poliuretanowe są uniwersalne i cechują się spokojną jazdą i dużą wytrzymałością. Z kolei rolki nylonowe są używane do transportu ciężkich ładunków na twardych lub gładkich podłogach. Rolki gumowe nadają się do nierównych nawierzchni i przekonują stabilnym prowadzeniem.
Kiedy i gdzie wynaleziono wózek paletowy?
W roku 1918 w przemyśle amerykańskim zaczęto używać pierwszych wynalazków do transportu towarów. Rok wcześniej Amerykanin Eugene Bradley Clark skonstruował tzw. tructractor – mały pojazd z trzema kołami i napędem benzynowym, który uważany jest za poprzednika dzisiejszego wózka widłowego. W 1929 r. niemiecka firma Oscar Krieger GmbH z Drezna uzyskała pierwszy patent na wózek paletowy z platformą, którą podnoszono i opuszczano hydraulicznie. W roku 1947 Szwed Ivan Lundquist stworzył pierwszy ręczny wózek paletowy.
